नद्या व उपनद्या

नद्या व उपनद्या :
नद्या व उपनद्या :

१) गोदावरी :-

• उजव्या तिराने :- दारणा, प्रवरा, मुळा, बोरा, सिंदफणा, (बिंदुसरा), कुंडलिका, सरस्वती.

• डाव्या तिराने :- कादवा, शिवना, खाम, खेळणा
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

२) भीमा नदी :-

• उजव्या तिराने :- भामा, इंद्रायणी, मुळा-मुठा, पवना, वेळ, क-हा, नीरा, माण, बोर.

• डाव्या तिराने :- कुकडी, पुष्पावती, मीना, घोड, भोगावती, बोर
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

३) कृष्णा नदी :-
• गोदावरी & कावेरी यादरम्यानची प्रमुख नदी.
• उगम : धोम - महाबळेश्वर.
• उजव्या तिराने :- कोयना, वारणा, पंचगंगा [कुंभी, कासारी, तुळशी, भोगावती व सरस्वती (गुप्त)], दुधगंगा, वेदगंगा, घटप्रभा, ताम्रपणी..

• डाव्या तिराने :- येरळा, नंदला, अग्रणी.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

४) तापी नदी :-

• उजव्या तिराने :- चंद्रभागा, भुलेश्वरी, नंद, वान, गोमई.

• डाव्या तिराने :- कापरा, सिपना, गाडगी, डोलर, (अमरावती जिल्ह्यातील तापीच्या उपनद्या) पेढी, काटेपुर्णा, मोरणा, मण, नळगंगा, बिसवा, वाघुर, गिरणा (अरम, लितूर, मोसम) बोरी, पांझरा, बुराई.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

६) नर्मदा नदी :-

• नंदुरबार जिल्ह्याची वायव्य सरहद्द.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

७) गंगा नदी :-

• उत्तराखंडात उत्तर काशी गंगोत्री हिमनदीपासुन (७०१०मी.) भगीरथी & देवप्रयाग येथे अलकनंदापासुन "गंगा" नावाचा प्रवाह..

• गंगेच्या प्रवाहाची निर्मीती :- भगीरथी व अलकनंदा नद्यांच्या संयुक्त प्रवाहास गंगा.

• भगीरथी :- गंगोत्री हिमनदीची हिमगुहा.

• अलकनंदा :- तिबेट सरहद्दीजवळ अलकनंदा शीर्षप्रवाहाचा उगम. विष्णुगंगा व धौलीगंगा यांचा एकत्रीच प्रवाह अलकनंदा.

• डावा किनारा :- रामगंगा, गोमती, तमसा किंवा पुर्व तोन्स, घाघरा (शरयू), गंडकी, बुरी गंडक, कोसी, महानंदा..

• उजवा किनारा :- यमुना (उपनद्या चंबळ, सिंद, बेटवा, केन) ; शोण, दामोदर.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

८) यमुना नदी :-

• उत्तराखंडात उत्तर काशी जिल्ह्यात जन्मोत्री हिमनदी.

• संगम - गंगा & यमुनेचा संगम अलाहाबाद (प्रयाग).

• डावा किनारा :- तोन्स, कार्वान, सेंगर.

• उजवा किनारा :- गिरी, बाणगंगा, चंबळ, सिंद, बेटवा, केन

• गंगानदीची सर्वात लांब आणि महत्त्वाची उपनदी यमुना नदी..
बहुतेक प्रवाह गंगेला समांतर
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

९) शोण नदी :-

• उगम :- अमरकंटक पठार (६००मी)

• संगम :- मनेर (पाटणा) येथे गंगा-शोण संगम.

• उपनद्या :- जोहिला, गोपत, रिहांद, कनहार, & उत्तर कोयल..
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

१०) दामोदर नदी :-

• उगम :- छोटा नागपुर पठार (झारखंड) बाजुमथाजवळ..

• संगम :- प. बंगालमध्ये कोलकत्याच्या खाली ५६ किमी अंतरावर गंगेचा उपफाटा हुगळी नदीस मिळतो.

• उपनद्या :- गरटूस, कोनार, जमुनिया, बरकार.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

११) रामगंगा नदी :-

• उगम :- उत्तराखंडात गढवाल जिल्ह्यात नैनीतालजवळ.

• उपनद्या :- खोह, गंगन, अरिलकोसी, देओहा
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

१२) गोमती नदी :-

• उगम :- पिलीभितच्या पुर्वेस.

• संगम :- उत्तर प्रदेशात गाझियापुर जिल्ह्यात सैदपुर येथे गंगा-गोमतीचा संगम.

• उपनद्या :- गोचाई, जोमकी, सई, बरमा, सरया, चुहा.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

१३) घाघरा नदी :-

• तिबेटमध्ये मान सरोवराच्या दक्षिणेस गुरला मधंता शिखराGCजवळ गंगा नदीच्या उगमाच्या पुर्वेस संगम.

• संगम :- बिहारमध्ये छप्राच्या खाली गंग